Mooiste vestingstadje van Nederland?
Woerden is het mooiste vestingstadje van Nederland. Tenminste, dat vinden wij.
Stoer en een tikkeltje eigenwijs. Geen muren, maar wél een tot de verbeelding sprekend kasteel, práchtig arsenaal, de Petrus toren, mooi Stedehuys met schattige rode luiken, stoer defensie eiland én volledig omsingeld. Niet door de vijand, maar door onze singels, die als een stralende ster rondom de binnenstad liggen. Heerlijk om daar op een zonnige zomerse dag doorheen te suppen, met een bootje een rondje om Woerden te varen en dé perfecte plek voor een nieuwjaarsduik.
Jij vindt Woerden toch ook het mooiste vestingstadje van Nederland?
Wist je dat Woerden zo maar eens als mooiste vestingstadje van Nederland verkozen kan worden? Dat verdient ‘ons Woerden’ wel, vind je ook niet? Op de website van de ANWB kan je jouw stem uitbrengen via het stemformulier. Doe mee en stem nu! Stemmen kan tot en met 15 april.
Hoe zat dan precies, met die vesting? (lees verder onder de foto!)
Terug naar het begin. Onze singels liggen er dus niet alleen maar mooi te zijn, ze hadden ook een functie. Zij hielden vijanden en vechtersbazen buiten. Enne… vestingstad Woerden was niet bepaald in één dag gebouwd.
Zo rond 1371 werd de eerste stadsgracht om Woerden aangelegd, versterkt met muren van houten palen. De vorm kun je nog steeds zien. Het is die vijfhoek die om het centrum te zien is.
Aan het begin van de 15e eeuw komt er ook een stenen kasteel – het Kasteel van Woerden. De houten palen worden vervangen door stenen stadsmuren en stadswallen met vier poorten, die toegang gaven tot de stad.
Die muren en wallen gaven bescherming tegen de Spanjaarden tijdens het beleg voor Woerden. De belegering duurt maar liefst bijna een jaar maar Woerden wist stand te houden. Tijdens dit beleg kwamen er wel wat zwakke plekken aan het licht. De verdediging kon beter. Er werd hard gewerkt aan verbetering en uitbreiding, maar al snel bleek dat ze niet meer voldeden in de tijden van ‘moderne’ oorlogsvoering. Renovatie en verdere versterking was hoognodig, maar stadhouder Willem III oordeelt tijdens een inspectie dat dit eigenlijk geen zin meer heeft.
Dat was een slecht plan. Kort na zijn bezoek, in de zomer van 1672, nemen Franse troepen Woerden zonder slag of stoot in. Ze bleven ruim een jaar en lieten Woerden in puin achter. Genoeg reden, om tóch die vestingwerken te moderniseren en zo werd Woerden een volwaardige vestingstad en hoofdkwartier van de Oude Hollandse Waterlinie.
En toen? En toen?
Tóen werd begin 18e eeuw valt het besluit om de vestingwerken rond Woerden te slopen. Ja. Echt waar. De Nieuwe Hollandse Waterlinie maakte de oude overbodig en de Fransen waren vertrokken. In 1825-1826 werden de wallen, bolwerken, grachten en poorten door het Rijk aan de stad Woerden overgedragen en werd Woerden verplicht om ze af te graven, te dempen of te slopen. Het laatste stuk van de oude binnengracht aan de westzijde van de stad werd in 1920 gedempt.
Gelukkig valt er nog wel het één en ander terug te vinden. Op enkele plaatsen kun je nog iets van de oude stadswallen zien. De weg rond het centrum aan de oostkant van de stad loopt deels over de Hoge Wal. De twee begraafplaatsen daar bevinden op voormalige bastions. Aan de zuidkant vind je molen De Windhond, die ook op een overgebleven stukje van de vroegere stadswal staat. Deze stukjes stadswal laten zien hoe hoog de versterking wel niet was. Ook kun je nog vormen vinden van een ravelijn. Daarmee bedoelen we niet die Efteling attractie, maart dat zijn een soort puntvormige uitsteeksels in de vestingwerken en delen van de vroegere stadsgrachten. ën onze geliefde singel natuurlijk. Dat was de buitenste gracht.
Psst… Nu is het natuurlijk altijd leuk om te lezen over het roerige verleden van Woerden, maarre… ben je niet vergeten te stemmen? Dankjewel! Het kan tot 15 april 2021.
Dit was de beknopte versie van het verhaal over het ontstaan van de vesting. Wil je het complete verhaal lezen? Kijk dan eens op de website Verhaal van Woerden.
Ik heb slechts 7 maanden in Woerden gewerkt. Nu, 65 jaar later, nog steeds goede herinneringen aan het stadje, met toen nog dorpse trekken. Knus, gezellig met veel interessante oude gebouwen.
Leuk om te horen Jan!